20 May Ayurveda Sözlüğü
Abhyanga
-Tam vücuda yapılan Ayurvedik yağ masajı.
-Kendi kendine yağlar ile yapılan masaj, Ayurveda günlük rutininin önemli bir parçasıdır.
-Aynı zamanda eğitimli profesyoneller tarafından tek başına bir tedavi olarak ya da Panchakarma gibi daha derin bir arınma protokolünün bir parçası olarak da Abhyanga tedavileri yapılır.
Agni
-Ayurveda’da beş elementin üçüncüsü: Ateş elementi (İngilizce: Fire).
-Dönüştürme prensibi.
-Sindirim, emilimden ve özümsemeden sorumlu olan sindirim ateşi.
-Yiyecekleri dokulara, enerjiye ve bilince dönüştüren ateş.
Akasha
-Ayurveda’da 5 elementin ilki: Eter, boşluk elementi (İngilizce: Space, Ether).
-İçinde her şeyin var olduğu ve hareket ettiği uzay.
-Bedenimizde organlarımız arasındaki boşluklar.
-Elementlerin en ince (süptil) titreşimlisidir ve bilincin fiziksel varlığa dönüşmesini temsil eder.
Ama
-Gıdalar, bitkiler, duygular veya deneyimler tam olarak işlenmediğinde, sindirilmediğinde veya emilmediğinde bedende birikebilen toksik, hastalığa neden olan madde.
Amla
-Ekşi tat (İngilizce: Sour).
-Ayurveda’daki 6 tattan biri (diğerleri; tatlı, tuzlu, acı, yakıcı, buruk).
-Toprak ve Ateş elementleri baskındır.
-Vata’yı dengeler, Pitta ve Kapha’yı arttırır.
Apas
-Ayurveda’da 5 elementin dördüncüsü: Su elementi (İngilizce: Water).
Ashwagandha
-Hint ginsengi de denilen, tedavi amaçlı kullanılan şifalı bir bitki.
Ayu
-Yaşam süresi veya bilincin devamı olarak tanımlanır.
-Ayu; döllenme sırasında sperm (Shukra) ve yumurtanın (Shonita) birleşmesi ile başlar ve bilincin (Prana) vücuttan ayrılmasıyla sona erer.
-Ayurveda’da Ayu (yaşam); beden (Shareera), duyu organları (Indriya), akıl (Manas) ve ruhun (Atma) birleşimi olarak tanımlanır.
Ayurveda
-İki kelimeden oluşur.
-Ayur (Ayu): Yaşam, hayat, kutsal yaşam demektir.
-Veda: Bilgi, bilgelik demektir.
-Ayurveda; Kutsal Yaşam Bilimi veya Bilgece Yaşama Sanatı olarak çevrilebilir.
Basti
-Lavman.
-Kolonun terapötik arındırılması ve gençleştirilmesi.
-Panchkarma’nın beş ana prosedüründen biridir.
Bhastrika
-Körük gibi hızlı nefes alma şekli.
-Agni’yi ve hayati gücü, yani Prana’yı uyarır.
Dhatu
-İnsan vücudundaki doku.
-Bedenimizde 7 Dhatu vardır: Rasa (plazma), Rakta (kan), Mamsa (kas), Meda (yağ), Asthi (kemik), Majja (ilik), Shukra (üreme sıvısı).
Dinacharya
-Günlük rutinler.
-Bedenlerimizi doğanın günlük ritimleriyle (Sirkadiyen ritimle) hizalamaya yardımcı olan Ayurveda yaşam tarzının önemli bir parçası.
-Geleneksel Dinacharya, çeşitli kişisel hijyen rutinleri, egzersiz, manevi uygulamalar, beslenme ve uyku gibi çok çeşitli günlük kişisel bakım uygulamalarını içerir.
-Ayrıntılı Dinacharya sayfası için tıklayın.
Dosha
-Doğada bulunan üç fonksiyonel enerjiden biri: Vata, Pitta ve Kapha.
-İnsan vücudu ve zihninde de bulunan biyolojik enerji.
-Ayrıntılı Dosha sayfası için tıklayın.
Garshan
-Ham ipek eldivenlerle tüm vücuda yapılan kuru masaj.
Ghee
-Sade yağ.
-Ayuvedada ilaç olarak değerlendirilir ve kullanılır.
-Baharatlar ghee ile birlikte kavrulduğunda, ghee baharatları derin dokulara taşır.
Guna
-Nitelik veya özellik.
-3 Evrensel nitelik vardır: Sattva, Rajas, Tamas.
-20 elementsel nitelik vardır. Bunlar 10 çift zıt niteliklerdir. Maddenin özelliklerini ve etkilerini verirler. Tüm yaşamı bu 20 nitelik ile algılar ve tanımlarız.
Kapha
-3 baskın Dosha’dan biri (diğerleri Vata ve Pitta).
-Toprak ve Su elementlerinden oluşur.
-Bedenimize ve doğaya yapılandırma ve akışkanlık özelliklerini veren enerjidir.
-Ayrıntılı Kapha sayfası için tıklayın.
Kashaya
-Buruk tat (İngilizce: Astringent).
-Ayurveda’daki 6 tattan biri (diğerleri; tatlı, ekşi, acı, yakıcı, tuzlu).
-Hava ve Toprak elementleri baskındır.
-Vata’yı dengeler, Pitta ve Kapha’yı arttırır.
Katu
-keskin/yakıcı tat (İngilizce: Pungent).
-Ayurveda’daki 6 tattan biri (diğerleri; tatlı, ekşi, acı, tuzlu, buruk).
-Hava ve Ateş elementleri baskındır.
-Kapha’yı dengeler, Pitta ve Vata’yı arttırır.
Kitchari
-Sindirim sistemini dinlendirmek ve güçlendirmek için yapılan pirinç ve tahıldan oluşan yemek.
-Kelime anlamı ‘karışım’ demektir.
-Kichari’nin ayrıntılı faydaları ve tarifi için tıklayın.
Lavana
-Tuzlu tat (İngilizce: Salty).
-Ayurveda’daki 6 tattan biri (diğerleri; tatlı, ekşi, acı, yakıcı, buruk).
-Su ve Ateş elementleri baskındır.
-Vata’yı dengeler, Pitta ve Kapha’yı arttırır.
Madhura
-Tatlı tat (İngilizce: Sweet).
-Ayurveda’daki 6 tattan biri (diğerleri; tuzlu, ekşi, acı, yakıcı, buruk).
-Toprak ve Su elementleri baskındır.
-Vata ve Pitta’yı dengeler, Kapha’yı arttırır.
Malas
-Bedenimizin atık ürünleri.
-Temel olarak: idrar, dışkı ve ter Malas’dır.
Marma
-Madde ve bilinç arasındaki bağlantı noktaları.
-Vücudun yüzeyinde bulunan ve daha derin, süptil yollara (Nadi’lere) bağlı olan enerji noktasıdır.
-Her bir Marma noktası belirli organlar, kanallar, enerjiler veya duygularla ilişkilidir ve hem teşhis hem de tedavi aracı olarak kullanılır.
-Ciltte dokunarak uyarılabilen 107 Marma noktası vardır.
Nadi
-Kelime anlamı: Kanal, nehir, geçit.
-Enerji bedenimizde 72.000 Nadi vardır.
-Prana (Yaşam Enerjisi) Nadi’ler denilen bu süptil kanallardan akar.
-Sinir sistemi fiziksel bedenimiz için ne ise, Nadi’ler de enerji bedenimiz için odur.
Nasya
-Burun kanallarına (nasal pasajlara) çeşitli yağlar damlatılarak yapılan tedavi edici uygulama.
-Panchakarma’nın beş arınma uygulamasından biridir.
-Baştan, boyundan, boğazdan ve duyulardan fazla Vata, Pitta ve Kapha’yı ortadan kaldırmanın önemli bir yoludur.
Neti
-Burun kanallarını (nazal pasajları) tuzlu suyla temizlemenin tedavi edici bir uygulaması.
-Burun kanallarından aşırı toz, polen, mukus ve diğer tıkanıklıkları ortadan kaldırmak için önemli bir uygulamadır.
Ojas
-Vücuda güç, canlılık, dinçlik ve bağışıklık kazandıran öz.
-Mükemmel bir sindirim sonucunda oluşur.
-Ojas; Tejas ve Prana ile süptil bir işlevsel bütünlüğü paylaşır.
Panchakarma
-Sanskrit dilinde ‘5 eylem’ anlamına gelir.
-Ayurvedik arınma ve detoks yöntemidir.
-Fazla Vata, Pitta, Kapha ve Ama’yı vücuttan atılmak üzere sindirim sistemine geri döndürmeye odaklanan derin bir Ayurvedik temizlik.
-Sindirim sisteminden bu rahatsızlıkları gidermek için kullanılan beş geleneksel Ayurveda temizleme eylemi: Vamana (terapötik kusma), Virechana (terapötik arınma), Basti (terapötik lavman), Rakta Moksha (terapötik kan verme) ve Nasya (otların ve yağların nazal pasajlara terapötik uygulaması).
Pitta
-3 baskın Dosha’dan biri (diğerleri Vata ve Kapha).
-Ateş ve Su elementlerinden oluşur.
-Bedenimize ve doğaya dönüşüm ve metabolizma özelliklerini veren enerjisir.
-Ayrıntılı Pitta sayfası için tıklayın.
Prakriti
-Bünye, doğuştan gelen yapımız, fıtratımız.
-Dosha’mıza göre şekillenmiş, kendimize özgü fiziksel, zihinsel, duygusal eğilimlerimiz.
Prana
-Temel enerji.
-Bedenimize öncelikle nefes yoluyla giren, aynı zamanda yiyecek ve sudan da gelebilen hayati yaşam gücü.
-Vata’nın pozitif süptil özü olan hücresel zeka, algı ve iletişimin akışı.
-Prana; Ojas ve Tejas ile süptil bir işlevsel bütünlüğü paylaşır.
Prithvi
-Ayurveda’da beş elementin beşincisi: Toprak elementi (İngilizce: Earth).
Rajas
-Üç büyük evrensel nitelikten birisi (diğerleri Sattva ve Tamas).
-Doğadaki tüm fenomenleri doğuran evrensel niteliklerden biri olan Rajas; enerjiyi, hareketi, tutkuyu ve hareket kabiliyetini ateşleyen prensiptir.
Rasa
-Tat, özsu, plazma (birden fazla anlamı).
-6 çeşit Rasa (tat) vardır: Madhura (Tatlı), Amla (Ekşi), Lavana (Tuzlu), Katu (Yakıcı/Keskin), Tikta (Acı), Kashaya (Buruk)
Rasayana
-Gençleştirme terapisi.
-Bedeni ve zihni yenileyen, yaşlanmayı erteleyen gençleştirici terapi.
-Gençleştirici otlar: Amalaki, Ashwagandha.
Ritucharya
-Mevsimsel rutinler.
-Dinacharya kavramına benzer ancak mevsimlerin döngüsünü de hesaba katar.
-Ritucharya, kişisel rutinlerimizi doğanın ritimleriyle daha uyumlu olacak şekilde uyarlamaya ve tüm yıl boyunca doğayla dengeyi korumak için uygulamalar ve nitelikler sunmaya teşvik eder.
Sattva
-Üç büyük evrensel nitelikten birisi (diğerleri Rajas ve Tamas).
-Doğadaki tüm fenomenleri doğuran evrensel niteliklerden biri olan Sattva; denge, açıklık, ışık, zeka, merhamet, içgörü ve bilgelik veren prensiptir.
Shirodhara
-Sıcak bitkisel yağların alnın ve üçüncü gözün üzerine yavaşça ve sürekli bir akışla dökülmesiyle yapılan Ayurvedik tedavi uygulaması.
-Sinir sistemini sakinleştirir, farkındalığı genişletir ve düşünce dalgalarını senkronize eden derin bir rahatlama hissi sağlar.
Soma
-Ay enerjisi.
-Kozmik plazma, maddenin en ince hali.
-Hücreleri, RNA/DNA moleküllerini besleyen ve sonunda bilinç haline gelen Oja’ların süptil özü.
-Vücutta soma epifiz bezi, serotonin ve mutluluk duygularıyla ilişkilidir.
-Vedik metinlerde soma, hem gizemli kutsal bir bitkiye hem de o bitkinin suyundan yapılan bir içeceğe atıfta bulunur. Bu içeceğin bir yaşam iksiri olduğu söylenir ve onu içen herkese ölümsüzlük verir.
Sneha
-Hem “yağ” hem de “sevgi” anlamına gelir.
-Ayurveda’nın yağı tedavi edici bir madde olarak kullanma düzenliliği göz önüne alındığında dikkate değerdir.
-İki anlam arasındaki bağlantı, yağın (ve sevginin) tüm vücuda terapötik uygulamasını içeren abhyanga masajı pratiği için özellikle önemlidir.
Tamas
-Üç büyük evrensel nitelikten birisi (diğerleri Rajas ve Sattva).
-Doğadaki tüm fenomenleri doğuran evrensel niteliklerden biri olan Tamas; atalet, karanlık, ağırlık, yavaşlık ve uyku veren prensiptir.
Tejas
-Güneş enerjisi.
-Agni’nin ve Pitta’nın; zekayı, ayırt etmeyi, coşkuyu ve her türlü sindirim ve dönüşümü yöneten pozitif ince özü.
-Tejas; Ojas ve Prana ile süptil bir işlevsel bütünlüğü paylaşır.
Tikta
-Acı tat (İngilizce: Bitter).
-Ayurveda’daki 6 tattan biri (diğerleri; tatlı, ekşi, tuzlu, yakıcı, buruk).
-Hava ve Ether elementleri baskındır.
-Pitta ve Kapha’yı dengeler, Vata’yı arttırır.
Tridoshic
-Her 3 Dosha’yı (Vata, Pitta, Kapha) da ilgilendiren.
-Her 3 Dosha’ya (Vata, Pitta, Kapha) da uygun ve dengeleyen.
Trikatu
-Üç keskin bitkiden oluşan geleneksel bir Ayurveda formülü.
-Bu bitkiler: Pippali, Zencefil ve Karabiber.
-Kapha için etkili bir canlandırıcıdır.
-Geleneksel olarak Agni’yi (sindirim ateşi) yakmak, fazla yağ ve Ama’yı (toksinler) yakmak için kullanılırken, sağlıklı metabolizmayı, solunum kanallarını ve akciğerleri temizlemeyi destekler.
Triphala
-Üç kuru meyvenin tozlarından oluşan geleneksel bir Ayurveda formülü.
-Bu meyveler: Amalaki, Bibhitaki ve Haritaki.
-Triphala, sindirim sistemini nazikçe temizleme ve detoksifiye etme, düzenliliği destekleme ve aynı anda dokulara derin beslenme sunma konusundaki eşsiz yeteneği nedeniyle önemli bir destektir.
Vata
-3 baskın Dosha’dan biri (diğerleri Pitta ve Kapha).
-Eter ve Hava elementlerinden oluşur.
-Bedenimize ve doğaya hareket ve değişim özelliklerini veren enerjidir.
-Ayrıntılı Vata sayfası için tıklayın.
Vayu
-Ayurveda’da 5 elementin ikincisi: Hava elementi.
-Hareket prensibi.
-Rüzgar.
-Vata’nın diğer adı.
Veda
-Veda ‘Kutsal Bilgelik’ demektir.
-Veda’lar MÖ 1750-500 yıllarında Sanskrit dilinde yazılmış, 200’den fazla kitaptan oluşan kutsal metinlerdir.
-Yoga ve Ayurveda kelimeleri yazılı olarak ilk kez bu metinlerde geçer.
Vedik
-Yaklaşık MÖ 1750-500 yıllarında eski Hindistan’daki Vedik döneme ait veya bunlarla ilgili.
-Ayurveda ve Yoga’nın en eski antik metinleri de dahil olmak üzere Veda’ların oluşturulduğu zaman dilimi.
Vikriti
-Bireyin mevcut sağlık durumu.
-Şu anda kişinin bedeninde var olan Vata, Pitta ve Kapha’nın oranları.
-Prakriti’nin aksine doğuştan değil, yaşam seçimlerimize göre dengesizleşen Dosha denge/dengesizlikleri göstergesidir.
No Comments